การฉีดเกล็ดเลือด
ในปัจจุบัน เทคโนโลยีทางการแพทย์ได้พัฒนาอย่างต่อเนื่อง ทำให้สามารถนำส่วนประกอบจากเลือดของตนเองมาใช้ในการดูแลและฟื้นฟูร่างกายได้ โดยเฉพาะ เกล็ดเลือด (Platelets) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ และมีสารกระตุ้นการเจริญเติบโตที่เรียกว่า Growth Factors
Platelet-Rich Plasma หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “เกล็ดเลือดเข้มข้น” คือการนำเลือดของผู้รับการรักษามาปั่นแยกด้วยเครื่องเฉพาะทาง เพื่อแยกเกล็ดเลือดที่มีความเข้มข้นสูง จากนั้นจึงฉีดกลับเข้าสู่บริเวณที่ต้องการการฟื้นฟู เช่น บริเวณหนังศีรษะที่มีภาวะผมบาง หรือบริเวณผิวหนังที่มีรอยคล้ำ
จุดเด่นของการรักษาด้วย Platelet-Rich Plasma คือเป็นการใช้สารจากเลือดของตนเอง (Autologous Therapy) ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงต่อการแพ้ หรือการต่อต้านจากระบบภูมิคุ้มกันเมื่อเทียบกับการใช้สารจากภายนอก
สารบัญการฉีดเกล็ดเลือด
หลักการทำงานของฉีดเกล็ดเลือด
เกล็ดเลือดจะถูกกระตุ้นเมื่อมีการฉีด Platelet-Rich Plasma เข้าสู่หนังศีรษะ และจะหลั่งโกรทแฟคเตอร์ (growth factor) ออกมาซึ่ง growth factor เหล่านี้มีหน้าที่กระตุ้น การสร้างไฟโบบลาส (fibroblast activation), คอลลาเจน (collagen synthesis) และสามารถกระตุ้น growth factor ตัวอื่นๆได้อีกด้วย
l Growth factors ที่ถูกกระตุ้นจากเกล็ดเลือดมีดังนี้
- platelet-derived growth factor (PDGF)
- transforming growth factor beta (TGF-β)
- vascular endothelial growth factor (VEGF)
- epidermal growth factor (EGF)
- insulin-like growth factor-1 (IGF-1)
Growth Factor ส่งผลต่อผิวหนังอย่างไร
-
Growth Factor คือโปรตีนชีวภาพที่มีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นกระบวนการซ่อมแซมและฟื้นฟูผิวหนังตามธรรมชาติ โดยมีประโยชน์หลายประการต่อสุขภาพผิว ดังนี้:
-
ลดการระคายเคืองและอาการแพ้ โดยช่วยควบคุมกระบวนการอักเสบของผิว
-
กระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดและหลอดเลือดใหม่ ช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิตและการนำสารอาหารไปยังเซลล์ผิว
-
กระตุ้นการผลิตคอลลาเจนและอีลาสติน ซึ่งเป็นโปรตีนสำคัญที่ช่วยให้ผิวกระชับ เรียบเนียน และยืดหยุ่น
-
เสริมประสิทธิภาพในการฟื้นฟูเซลล์ผิวและชะลอความเสื่อมของผิวหนัง
-
ส่งเสริมการสมานแผลและการสร้างผิวใหม่ โดยกระตุ้นการสร้างเส้นใยคอลลาเจนและหลอดเลือดฝอยที่ไปหล่อเลี้ยงชั้นผิว
ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้ Growth Factor จึงเป็นองค์ประกอบสำคัญในการบำรุงผิวให้แลดูอ่อนเยาว์ สุขภาพดี และฟื้นตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพหลังการรักษาต่าง ๆ
-
Growth Factor ส่งผลต่อเส้นผมอย่างไร
-
Growth Factor มีบทบาทสำคัญในการฟื้นฟูสุขภาพของรากผมและกระตุ้นการเจริญเติบโตของเส้นผม ด้วยกลไกต่าง ๆ ที่ทำงานร่วมกัน ดังนี้:
-
กระตุ้นการสร้างหลอดเลือดใหม่บริเวณรากผม
ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของสารอาหารและออกซิเจนไปยังรากผม ทำให้รากผมแข็งแรงและเจริญเติบโตได้ดีขึ้น -
กระตุ้นการทำงานของเซลล์ในชั้น Dermal Papilla (DP)
ซึ่งเป็นชั้นเซลล์สำคัญที่ควบคุมการสร้างเส้นผม ส่งผลให้มีการงอกของเส้นผมใหม่มากขึ้น -
ยืดระยะเวลาของเส้นผมในช่วงเจริญเติบโต (Anagen Phase)
โดยช่วยเร่งการเปลี่ยนผ่านจากช่วงพัก (Telogen Phase) ไปสู่ช่วงเจริญเติบโต ทำให้ลดอัตราการหลุดร่วงของเส้นผมในระยะยาว
ด้วยคุณสมบัติเหล่านี้ Growth Factor จึงมีบทบาทในการเสริมประสิทธิภาพของการรักษาปัญหาผมบางและผมร่วง
-
ขั้นตอนการทำฉีดเกล็ดเลือด
- เริ่มจากการนำเอาเลือดของตัวลูกค้าโดยการเจาะเลือดจากต้นแขนประมาณ 10-20 cc (เนื่องจากทางคลินิกใช้เครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูง การเจาะเลือดเพียง 10-20 cc สามารถทำให้ได้เกล็ดเลือดที่มีคุณภาพมากเพียงพอต่อการฉีด 1 ครั้ง)
- นำเลือดเข้าสู่กระบวนการปั่นแยกเม็ดเลือดออกจากพลาสม่า
- แยก Platelet-Rich Plasma Growth Factor ส่วนที่สมบูรณ์ที่สุดออกจากพลาสม่า
- นำ Platelet-Rich Plasma Growth Factor ที่มีความเข้มข้นสูงฉีดเข้าในบริเวณที่ต้องการฟื้นฟู เพื่อไปช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโต และการแบ่งของเซลล์รากผม
ข้อจำกัดของการฉีดฉีดเกล็ดเลือด
- ผู้ป่วยโรคมะเร็ง ผู้ป่วยติดเชื้อ หรือผู้ป่วยโรคผิวหนัง
- ผู้ที่ทานยาต้านเกล็ดเลือด
- ผู้ที่มีโรค ITP
- สตรีมีครรภ์
- หากมีโรคประจำตัวควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนการเจาะเลือดทุกครั้ง
คำถามที่พบบ่อยฉีดเกล็ดเลือด
คำถาม: ต้องทำ Platelet-Rich Plasma กี่ครั้ง
ปกติแล้ว เราจะแนะให้ทำ Platelet-Rich Plasma ประมาณ 3 ครั้งขึ้นไป จนถึง 10 ครั้งในเคสที่มีปัญหาเยอะ เพื่อให้เห็นผลลัพธ์ที่ชัดเจน โดย 3-4 ครั้งแรกจะทำทุก 2 สัปดาห์ และครั้งถัดมาจากนั้น คุณหมอจะนัดทำทุก 1 เดือนขึ้นอยู่กับความบางของเส้นผม และความรุนแรงของโรคในแต่ละเคสครับ
คำถาม: หลังทำ Platelet-Rich Plasma จะเห็นผลเมื่อไร
จากงานวิจัย PRP มักจะวัดผลการรักษาที่ 3 เดือนขึ้นไป โดยจะสังเกตเห็นว่าผมเส้นใหญ่ขึ้น หนาขึ้น ร่วงลดลงครับ
คำถาม: หลังทำครบแล้วจะกลับมาร่วงอีกไหม ผลที่ได้ถาวรไหม
หลังจากทำครบจนดีขึ้นแล้ว ผลของ Platelet-Rich Plasma จะอยู่ได้ 1-3 ปีตามอายุขัยของเส้นผม แต่แนะนำฉีดต่อเนื่องทุก 2-3 เดือน เพื่อคงสภาพความสมบูรณ์ของรากผมเอาไว้อย่างต่อเนื่อง ไม่ให้กลับไปบางอีก
คำถาม: ผมบางทำไมถึงแนะนำให้ทำ Platelet-Rich Plasma ข้ามไปปลูกผมถาวรเลยได้ไหม
การปลูกผมถาวรเหมาะกับบริเวณที่ไม่มีรากผมแล้ว เช่นบริเวณที่เว้าขึ้นเป็นรูปตัวเอ็ม ผิวหนังจะใสๆ มองไม่เห็นรูขุมขน ส่วนคนที่ผมบางหรือผมเส้นเล็ก จะยังมีรากผมอยู่ ยังสามารถทำให้หนาและใหญ่ขึ้นเพื่อให้ดูหนาขึ้นได้ด้วย Platelet-Rich Plasma ครับ
คำถาม: มีรับประกันผลไหม
การรักษาด้วย Platelet-Rich Plasma มีงานวิจัยบางงานนำเสนอว่าสามารถกระตุ้นรากผม และชะลอการเกิดภาวะผมบางจากกรรมพันธุ์ได้
ยกตัวอย่างเป็นงานวิจัยที่ทำจริง ตรวจด้วย trichogram จากคอมพิวเตอร์ พบว่าเพิ่มจำนวนผมได้เฉลี่ย 33.6 เส้น และ เพิ่มความหนาแน่นได้ 45.9 เส้น ต่อตารางเซนติเมตร อ่านงานวิจัย
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นยังมีผลแตกต่างกันในแต่ละบุคคล สืบเนื่องมาจากโครงสร้างร่างกายที่ต่างกันในแต่ละคน รวมถึงผลจากการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การดื่มแอลกอฮอลล์ หรือการสูบบุหรี่
คำถาม: ทำไมการทำ Platelet-Rich Plasma แต่ละที่ราคาไม่เท่ากัน
หลักในการทำ Platelet-Rich Plasma เหมือนกันคือการนำเลือดมาปั่นแยกเกล็ดเลือดออก ในส่วนราคาถูกหรือแพงนั้นขึ้นอยู่กับค่าสถานที่ การใช้พรีเซ็นเตอร์ ค่าทางการตลาดของแต่ละคลินิกครับ อ่านเรื่องไขข้อข้องใจทำไม PRP แต่ละที่ถึงต่างกัน
คำถาม: Platelet-Rich Plasma แตกต่างจาก Recell อย่างไร?
| หัวข้อ | Recell (Regenera Activa) | PRP (Platelet-Rich Plasma) |
|---|---|---|
| วัตถุดิบ | เซลล์จากรากผมของตัวเอง | เกล็ดเลือดเข้มข้นจากเลือดตัวเอง |
| จำนวนครั้ง | ปีละ 1 ครั้ง | ทุก 2–4 สัปดาห์ |
| ความคงทนของผล | อยู่ได้นาน 1–2 ปี | ต้องทำต่อเนื่องเพื่อคงผลลัพธ์ |
| การเจาะเลือด | ไม่จำเป็น | ต้องเจาะเลือดทุกครั้ง |
| จุดเด่น | กระตุ้นเซลล์ต้นกำเนิดจากรากผม | เพิ่มการไหลเวียนเลือดและกระตุ้นรากผม |
***ทั้งนี้ผลลัพธ์อาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและการตอบสนองของแต่ละราย
อ้างอิง (References):
-
Gentile P, Garcovich S, et al. “The Effect of PRP in Hair Loss: A Randomized Placebo-Controlled Trial.” Dermatologic Surgery. 2015. (PMC4622412)
-
Johns Hopkins Medicine. “Platelet-Rich Plasma (PRP) Treatment.” (hopkinsmedicine.org)
-
International Society of Hair Restoration Surgery (ISHRS). “Platelet-Rich Plasma (PRP) for Hair Loss.” (ishrs.org)
